Ik hoor regelmatig van mijn cliënten dat zij het advies krijgen het geluid maar te moeten accepteren of dat ze er niet teveel op moeten letten. Sommige mensen kunnen dit zelf, maar vaak is hier professionele begeleiding bij nodig. Gelukkig worden veel mensen met tinnitusklachten steeds vaker doorverwezen naar gespecialiseerde tinnitushulpverleners of tinnitusbehandelcentra.
Hier leren ze dat acceptatie het gevolg is van het doorlopen van een proces.. Acceptatie ontstaat door de juiste voorwaarden te creëren en vaardigheden te trainen. Maar hoe weet je dan of je je tinnitus hebt geaccepteerd? Om je daarbij te helpen heb ik 10 signalen beschreven die wijzen op acceptatie van tinnitus.
Je tinnitus is er nog, maar je hoeft niets meer te veranderen aan het geluid
Wanneer je tinnitus als negatief of bedreigend ervaart, krijgt het geluid automatisch meer aandacht. Dit werkt zo met alles wat voor jou negatief is. Als je bijvoorbeeld lichamelijk ongemak ervaart of last hebt van een bepaald persoon, dan ga je daar meer op letten.
Dit is een veiligheidsmechanisme van je brein. Alles wat potentieel bedreigend voor jou kan zijn, wil je goed in de gaten houden, zodat je het gevaar kunt blijven inschatten. Anders gezegd: zodat je kunt blijven inschatten of je in veiligheid verkeert.
Dit veiligheidsmechanisme werkt goed als je een wilde tijger tegenkomt in het bos, maar niet bij tinnitus (en ook niet bij veel andere situaties). Sterker nog: het werkt averechts. De last neemt alleen maar toe.
Onbewust en onbedoeld wordt tinnitus namelijk steeds belangrijker. Je wordt er gevoeliger voor en er gaat steeds meer aandacht naartoe. Je brein probeert vervolgens oplossingen voor het ongemak te bedenken door het uit de weg te gaan (vermijden) of te maskeren. Er ontstaat een vicieuze cirkel waarin de tinnitusklachten toenemen en je steeds meer beperkt raakt in je dagelijkse activiteiten.
De kern van het probleem zit in de negatieve betekenis van tinnitus. En gelukkig kun je leren hoe je die negatieve betekenis (of je oordeel) verandert. Wanneer de negatieve betekenis van tinnitus vermindert, dan ziet je brein het geluid niet meer als bedreigend of onveilig. Het geluid wordt onbelangrijker en gaat dan vanzelf naar de achtergrond.
De betekenis van tinnitus is neutraal geworden. Je zoekt geen oplossing meer om er van af te komen of om het zachter te maken. Je hebt je tinnitus nu geaccepteerd. Oftewel: je hoeft niets meer te veranderen aan het geluid.
Je ervaart geen angst meer voor tinnitus
Als gevolg van het gevecht tegen tinnitus kunnen allerlei ‘negatieve’ gedachten en emoties ontstaan. Bijvoorbeeld angst, machteloosheid, irritatie, frustratie, verdriet, boosheid of wanhoop.
In het Tinnitus de Baas traject leer je hoe je op een flexibele manier kunt omgaan met die ‘negatieve’ gedachten en emoties. Het resultaat is dat je hier minder tot geen last meer van hebt. Ik heb het woord ‘negatief’ bewust tussen aanhalingstekens gezet, omdat elke emotie normaal is. Het is normaal om gevoelens als angst en verdriet te ervaren.
Het probleem zit niet in het gevoel zelf, maar in hoe je omgaat met dit gevoel.
Het wordt pas negatief als het gevoel een negatief oordeel krijgt. Dat is ook precies het geval bij tinnitus. Je hebt pas last van tinnitus als het geluid een negatief oordeel krijgt. Tinnitus is van zichzelf neutraal. Álles wat wij kunnen waarnemen via onze zintuigen is van zichzelf neutraal. Het wordt alleen positief of negatief als je er een betekenis of oordeel aan geeft.
Door te leren wennen aan tinnitus wordt het negatieve oordeel minder negatief. Je zult dan merken dat de angst voor tinnitus steeds minder invloed krijgt en vanzelf zal verdwijnen.
Je ervaart geen lichamelijke ongemakken meer zoals spanning of onrust
Spanning, onrust, hoog en oppervlakkig ademen en een versnelde hartslag. Dit zijn allemaal signalen van een verhoogd stressniveau. Je lichaam (autonome zenuwstelsel) staat in de overlevingsmodus, omdat je brein tinnitus als bedreiging ziet.
Stel dat je écht in gevaar bent, bijvoorbeeld wanneer je een tijger tegenkomt in een bos. In deze bedreigende situatie zorgt de stressreactie ervoor dat je kunt vechten, vluchten of bevriezen. Tinnitus is geen échte tijger. Je hoeft niet te vechten of vluchten, dus de stressreactie is onnodig. Je zou tinnitus eerder kunnen vergelijken met een papieren tijger.
Tinnitus is dus een ongevaarlijk geluid. Door te leren en te ervaren dat tinnitus een ongevaarlijk en neutraal geluid is, zal je brein tinnitus niet meer als gevaar beoordelen. Er worden nieuwe verbindingen aangemaakt en elke keer dat je je tinnitus hoort zal je brein deze nieuwe route nemen die bevestigt dat tinnitus ongevaarlijk is.
Als gevolg daarvan nemen alle stressreacties af. De onrust en spanning verdwijnt. Je autonome zenuwstelsel kalmeert en je kunt weer ontspannen. Je ademhaling wordt rustiger en je hartslag vertraagt. Je tinnitus is er nog, maar heeft geen invloed meer. Jij bent nu de baas over tinnitus!
Je zoekt geen afleiding meer van tinnitus en hoeft het geluid niet meer te maskeren met andere geluiden.
Ons brein probeert constant oplossingen te bedenken voor de problemen en uitdagingen die we tegenkomen in ons dagelijks leven. Voor sommige dingen is er echter geen oplossing. Je kunt tinnitus niet oplossen of ertegen vechten. Dus de enige optie die overblijft is proberen aan het geluid te ontsnappen (vermijden). Bijvoorbeeld door afleiding te zoeken.
Zoeken naar afleiding kan op allerlei manieren. Aan het begin van het Tinnitus de Baas traject zijn mijn cliënten constant bezig met iets zodat ze niet met het ongemak van tinnitus worden geconfronteerd. En als ze niet bezig zijn of gaan slapen, dan wordt er een tegengeluid aangezet (radio, ventilator) om hun tinnitus te maskeren
Dat is slopend. Je staat constant ‘aan’ en in de actie-modus. Dat kost veel energie. Je lichaam en brein krijgen geen kans om op te laden. De kans op overbelasting of een burn-out neemt toe. Je kunt op deze manier ook allerlei andere klachten ontwikkelen zoals oververmoeidheid, weinig weerstand en pijnklachten.
Bovendien wordt je leven compleet bepaald door tinnitus. Je bent de regie kwijt.
Gelukkig kun je hier iets aan veranderen. Als de negatieve betekenis van tinnitus verandert naar neutraal, dan vermindert ook de last die je van het geluid hebt. Het geluid kan dan nog gewoon aanwezig zijn, maar je voelt niet meer de behoefte om ervan weg te gaan door afleiding of maskering te zoeken.
Jij bent nu de baas over tinnitus in plaats van andersom!
Je slaapkwaliteit neemt toe
Door constant bezig te zijn met tinnitus, wordt het geluid steeds belangrijker. Het krijgt een centrale rol in jouw leven. Alles wat je doet en laat wordt beïnvloed door tinnitus.
Vaak gaan mensen afleiding zoeken om de last van tinnitus uit de weg te gaan. Dat kost enorm veel energie, want je lichaam en geest krijgen geen ruimte om op te laden. En als je dan gaat slapen en het ineens stil is, dan kan de confrontatie met tinnitus ervoor zorgen dat je wakker blijft liggen.
Je slaapkwaliteit kan ook worden beïnvloed door stress of door energielekken. Bijvoorbeeld wanneer je een hoge werkdruk ervaart, worstelt met moeilijke (thuis)situaties of het lastig vindt om je grenzen te bewaken.
Deze voorbeelden van energielekken hebben invloed op jouw algehele welzijn. Als je je niet helemaal bewust bent van je energielekken of ze negeert, dan raakt je balans verstoord. Dat kun je op allerlei manieren merken. Bijvoorbeeld dat je veel in je hoofd gaat zitten (piekeren, malen). En dat kan je slaapkwaliteit negatief beïnvloeden. Het kan zijn dat je moeilijk inslaapt, vaak wakker wordt, niet in de diepe slaap komt of heftig droomt.
In het Tinnitus de Baas traject werken we naast tinnitus ook aan je algehele balans. Als je geen last meer hebt van tinnitus, beter in je vel zit en je draagkracht groter wordt, dan zul je merken dat je slaapkwaliteit vanzelf toeneemt.
Je voelt je energieker, hebt meer zin om (nieuwe) dingen te ondernemen en je geniet weer volop van het leven!
Je bent het geluid niet meer aan het monitoren
Of je het wilt of niet, als je last hebt van tinnitus, dan wordt het geluid steeds belangrijker. Het monitoren (in de gaten houden) van potentieel gevaar is een van de overlevingsmechanismen van je brein. Dit werkt goed als je een potentieel gevaarlijk dier tegenkomt in het wild. Maar niet bij tinnitus.
Het monitoren kan soms zulke extreme vormen aannemen, dat het obsessief wordt. Je bent dan met niets anders meer bezig dan met tinnitus. Tinnitus komt op de eerste plaats en alle andere dingen in je leven komen daaronder te staan.
Er ontstaat een vicieuze cirkel waarin het monitoren zorgt dat je steeds gevoeliger wordt voor tinnitus. Je krijgt er steeds meer last van en gaat daardoor steeds meer letten op het geluid. Dat zorgt op zijn beurt weer voor allerlei andere problemen zoals fysieke en mentale ongemakken en beperkingen in je dagelijks leven.
En dat wil je juist niet!
Een tip die mensen vaak krijgen probeer er gewoon niet op te letten. Probeer maar eens om niet te denken aan een roze olifant.
Waar denk je nu aan? Toch niet aan die roze olifant….. precies. Om ergens bewust niet aan te denken moet je brein zich afzetten tegen datgene waar je niet aan wilt denken. Dus je moet er wel aan denken, anders kun je je er niet tegen afzetten. Dit werkt dus averechts.
Wat werkt dan wel?
De oplossing zit in het veranderen van de betekenis van het geluid. Door je brein te herprogrammeren worden nieuwe verbindingen aangemaakt. De betekenis van het geluid wordt neutraler en daarmee wordt tinnitus onbelangrijker.
Het krijgt daardoor vanzelf minder aandacht. Dat is dus hoe je stopt met monitoren.
Je kunt gewoon weer werken en sporten zonder last van tinnitus
Wanneer je vastzit in de worsteling met tinnitus kan het je leven enorm ontregelen. Vaak zijn de mensen die starten met het Tinnitus de Baas traject gestopt met werken en sporten.
Het is belangrijk om zo snel mogelijk weer de normale dagelijkse activiteiten op te pakken. We kijken samen hoe je dit het beste kunt aanpakken. Soms vraagt dit om een paar stappen achteruit te maken, zodat je één stap vooruit kunt maken.
Als je bijvoorbeeld helemaal bent gestopt met sporten of met werken, dan beginnen we bij het creëren van een basis. Van daaruit maken we een opbouw in kleine stappen, dus niet door meteen alles weer te gaan doen. Het is belangrijk om met kleine stappen te werken en gedoseerd op te bouwen.
Als je gewend was om een uur te sporten, begin dan met 15 minuten op de helft van de intensiteit die je gewend was. Als dit nog steeds teveel is, dan verlagen we de tijd of intensiteit nog meer.
Ja, dan zeggen mensen vaak dat het niet meer op sporten lijkt of dat ze er zo geen voldoening uit halen. Maar dat is nou juist het gevaar. Om meteen de lat hoog te leggen.
Het is niet reëel in de beginfase van je opbouw meteen te verwachten dat het leuk is en hetzelfde gevoel geeft als dat je gewend was. We werken daar naartoe. Ik herinner mijn cliënten er vaak aan dat je leven zich afspeelt in dit moment, met wat er nu is.
Door niet steeds bezig te zijn met de eindbestemming kun je meer genieten van de reis. Met geduld, vertrouwen en inzet kom je vanzelf daar waar je wilt zijn. Weer gewoon lekker kunnen werken en genieten van een fijne sportsessie.
Je hebt je focus weer terug en kunt weer lezen
Gedachten hebben een sterke ‘trek-kracht’. Als je ergens enorm over piekert, dan wordt je focus volledig in beslag genomen door deze gedachten. Dat gebeurt ook bij andere vormen van ongemak, zoals pijnklachten of tinnitus.
Als je last hebt van tinnitus dan wordt je aandacht automatisch naar het geluid toe getrokken. Dat kan op verschillende manieren. Je kunt het geluid monitoren, je kunt oplossingen gaan bedenken, of je kunt in een negatieve spiraal belanden waarin je worstelt met het geluid.
Het is dan heel lastig om je te concentreren op je werk of op gesprekken. Mijn cliënten geven vaak aan dat ze geen hoofdstuk van een boek meer kunnen lezen zonder afgeleid te raken door tinnitus.
In mijn vorige blog beschreef ik globaal hoe ik mensen leer om hun dagelijkse activiteiten stapsgewijs weer op te pakken. Die gedoseerde opbouw pas ik ook toe op lezen en andere activiteiten waar je focus bij nodig hebt.
Het is de kunst om te leren ‘lezen met tinnitus’. Er zijn verschillende tools en technieken die je hierbij kunnen helpen. Door hiermee te oefenen zal je focus beetje bij beetje weer terugkomen. Je zult merken dat niet alleen het lezen beter gaat, maar dat je ook makkelijker je aandacht bij gesprekken en je werk kan houden.
Door te blijven oefenen komt je focus weer helemaal terug!
Je kunt weer genieten van muziek, uitgaan en sociale gelegenheden
Mensen die worstelen met tinnitus gaan situaties met veel geluid of drukte vaak uit de weg uit angst voor een toename van de luidheid van tinnitus. Het kan soms voorkomen dat harde geluiden de luidheid van tinnitus beïnvloeden.
Als je niet weet hoe je daar het beste mee kunt omgaan, dan is vermijden de makkelijkste optie. Daarmee ontneem je jezelf wel veel plezier en verbinding met mensen die je graag ziet. Je beweegt van de dingen (je waarden) af die jouw leven betekenis en voldoening geven.
Tegelijkertijd geef je tinnitus onbedoeld meer macht over jouw leven. Tinnitus is nu de baas over jou. Tijdens het Tinnitus de Baas traject maken we samen een plan om weer de dingen te gaan doen waar je plezier uit haalt.
Je krijgt tools, adviezen en technieken aangereikt die je helpen om moeilijke situaties beter te kunnen handelen. Je krijgt steeds meer vertrouwen in jezelf en in je kunnen. Je veerkracht groeit en de invloed van tinnitus wordt steeds kleiner.
Uiteindelijk kun je weer genieten van de dingen die je graag doet. Je hebt de regie weer terug en jij bent nu de baas over tinnitus
Het maakt niet meer uit als je tinnitus luid is. Het stoort je niet meer.
Als je tinnitus ineens luid wordt dan is het zoeken naar de oorzaak een van de eerste reacties van je brein. Je brein is een probleemoplosser en probeert jou te beschermen tegen gevaar. Dit doet je brein door het ongemak weg te krijgen. Het zoeken naar de oorzaak van de toegenomen luidheid van tinnitus is dus een vorm van oplossen.
Het is makkelijker om ongemak te accepteren als je weet waar het vandaan komt. Duidelijkheid geeft rust. Als de toegenomen luidheid bijvoorbeeld het gevolg is van stress, dan helpt het om de oorzaak van de stress aan te pakken, als dat kan.
In veel gevallen is er echter geen of geen duidelijke oorzaak van de toegenomen luidheid en moet je eenmaal dealen met een hard geluid.
De confrontatie met een luide tinnitus is misschien wel het grootste probleem voor mensen met tinnitusklachten. Een zacht geluid is doorgaans makkelijker te verdragen dan een hard geluid. Dat is echter niet altijd het geval. Er zijn ook mensen die veel last ervaren van een zacht geluid.
In het Tinnitus de Baas traject leer je hoe je kunt wennen aan het geluid. Het geluid wordt dan onbelangrijker, óók als het heel luid is. De kern van de last van tinnitus is namelijk niet de luidheid, maar de betekenis die het geluid heeft. Als die betekenis verandert van negatief naar neutraal, dan maakt het niet meer uit als je tinnitus luid is.
Het mag luid zijn. En als je dit punt bereikt, dan heb je geen last meer van het geluid. Het is dan net zo neutraal als je eigen stemgeluid of het geluid van de wind.
Hoe bereik je dit?
Als je nog midden in een worsteling met tinnitus zit, kan ik me voorstellen dat deze 10 signalen onwerkelijk klinken. Je vraagt je misschien af hoe je dit allemaal bereikt?
Oftewel: hoe accepteer je je tinnitus? Hoe bereik je het punt waarop tinnitus geen enkele belemmering meer vormt? Dit begint bij de bereidheid om te stoppen met het zoeken naar oorzaken of oplossingen voor je tinnitus. De bereidheid om te leren hoe je vrede kunt sluiten met tinnitus en ermee kunt leren leven.
Ben jij er klaar voor om samen met mij de weg te gaan bewandelen naar vrijheid van de greep van tinnitus? Zodat je weer kunt ontspannen, doorslapen, concentreren en genieten van je leven?
Plan dan een vrijblijvend gesprek via Zoom om samen de mogelijkheden te bekijken. Klik hier voor mijn contactgegevens.
Hartgroet,
