Een goede balans draagt bij aan minder last van tinnitus. Met balans wordt het evenwicht bedoeld tussen je draagkracht (hoeveel je aankunt) en je draaglast (alles wat energie kost). De balans raakt verstoord als je structureel meer doet dan je aankunt.
Om het evenwicht te herstellen is het belangrijk dat je helpende keuzes maakt. Voor de een kan dit betekenen dat je ‘nee’ leert zeggen en voor de ander betekent het dat je vaker pauzes neemt of iets verandert in de manier waarop je werk en je leven is ingericht.
Als we het thema ‘balans’ bespreken, dan gaat het al snel over dingen die je ‘moet’ van jezelf. Als je veel ‘moet’, dan leg je onbewust ook veel druk op jezelf en misschien ook op de mensen om je heen. Het veranderen van ‘moet-gedachten’ kan dus enorm veel opleveren. Persoonlijk ervaar ik ook dat mijn leven een heel stuk makkelijker en prettiger is geworden door hier anders mee om te gaan en minder te leren ‘moeten’.
De gevolgen (of de prijs) van moeten
In ‘moeten’ zit weinig tot geen ruimte voor andere keuzes of opties. Het heeft iets krampachtigs en je kunt erin doorslaan, waardoor het dwangmatig of obsessief kan worden.
De gevolgen van dingen die mensen ‘moeten’ van zichzelf, kunnen een grote impact op de kwaliteit van leven hebben.
Hieronder staan een aantal voorbeelden van de gevolgen van niet helpende of destructieve vormen van moet-gedachten en het gedrag dat daaruit voortvloeit:
- Er altijd moeten zijn voor anderen en daardoor jezelf op de tweede, derde of zelfs op de laatste plek zetten (wegcijferen).
- Door iedereen aardig gevonden willen worden door jezelf altijd aan te passen aan de ander, waardoor je jezelf niet helemaal kunt zijn (pleasen)
- De drang voelen om jezelf altijd te moeten bewijzen, sterk willen zijn of de beste willen zijn omdat je je anders niet gezien of erkend voelt. Of omdat er angst is om te falen, niet genoeg of niet waardig te zijn.
- Krampachtig proberen een situatie naar je hand te zetten omdat jij het tot jouw verantwoordelijkheid rekent dat alles goed verloopt.
- Hoge eisen stellen/perfectionisme.
- Moeten voldoen aan de maatstaven van anderen of wanneer je ‘iemand’ moet zijn (terwijl je diep van binnen weet dat je dit niet bent) in je gezin, werk, vriendenkring of elders.
Zijn er voorbeelden waar je jezelf in herkent? Of zijn er andere dingen waarvan je weet dat je die moet van jezelf?
Sommige dingen moeten wel en moeten kan ook helpend zijn
Het is goed om onderscheid te maken tussen dingen die belangrijk zijn om te overleven of je leven in goede banen te leiden en dingen die je leven moeilijker maken. Als je bijvoorbeeld geen water of vocht binnenkrijgt, dan overleef je niet heel lang. Als je je niet aan de verkeersregels houdt, dan gebeuren er ongelukken. En als je niet werkt, dan kun je misschien niet leven zoals je dat zou willen.
Sommige dingen die je ‘moet’ hebben een positieve invloed op je leven. Soms ‘moet’ je jezelf een beetje pushen om bijvoorbeeld toch even te gaan sporten, gezond te eten, om even de deur uit te gaan of om te presteren.
In deze blog gaat het over de moet-gedachten die je leven negatief beïnvloeden. Dit zijn de dingen die jouw leven en misschien ook die van anderen moeilijker maken.
Wat moet je allemaal?
Gelukkig zijn er manieren om meer regie over je leven te krijgen, door flexibeler om te gaan met dingen die ‘moeten’. Dit begint met bewustwording. Je kunt jezelf de vraag stellen: Wat ‘moet’ ik allemaal van mezelf? Om hierachter te komen nodig ik je uit om onderstaande oefening uit te gaan voeren:
Het regelboekje
Je mag op een werkdag of doordeweekse dag een notitieboekje bij je houden en daar álle moet-gedachten en persoonlijke regels in noteren die gedurende de dag voorbij komen. Je mag het uiteraard ook in je telefoon zetten.
De oefening begint wanneer je ’s ochtends opstaat. Vaak beginnen de moet-gedachten dan al voorbij te komen. Moet-gedachten kunnen kunnen over jezelf gaan. Bijvoorbeeld hoe jij vind dat je je moet gedragen of hoe je hoort te zijn. Je mag ook de meest simpele moet-gedachten of regels noteren op de volgende manier:
Ik moet ontbijten
Ik moet douchen
Ik moet de hond/kat eten geven
Ik moet … op doen/aan doen
Ik moet er …… uitzien
Ik moet a/b/c vandaag af hebben
Aan het eind van de avond schrijf je de laatste moet-gedachten op. Je kunt daarna eens reflecteren op deze oefening aan de hand van de volgende opdrachten:
- Wat is je opgevallen? En hoe is het om zo te zien wat je allemaal moet van jezelf?
- Streep nu bij alle zinnen het woord ‘moeten’ door en verander ze in ‘mag’ of ‘kan’ of ‘wil’.
- Lees nu nogmaals alle regels één voor één door en sta even stil bij hoe dit voelt voor jou.
- Kijk eens of je kunt proberen om één of twee (het mogen er ook meer zijn) moet-dingen niet meer te doen en wat dit oplevert nadat je het hebt gedaan.
Waarom moet je zoveel?
Moet-gedachten worden vaak gedreven door controle en onder controle zit vaak angst. Bijvoorbeeld als je een masker op moet zetten en je jezelf anders voordoet dan je daadwerkelijk bent of voelt. Als je hiermee zou stoppen, dan kan het zijn dat je je niet meer gezien of geaccepteerd voelt door mensen. Dit kan gedachten oproepen zoals ‘ik ben niet goed genoeg’ of ‘ik ben niet waardig genoeg’.
En die angst om niet genoeg te zijn is dan de drijfveer voor controle (het masker opzetten).
Zo zijn er nog vele voorbeelden te noemen waarin angst en het vluchten/compenseren van die angst ervoor zorgt dat je niet jezelf kunt zijn en niet ten volle kunt leven. Diep van binnen ‘wringt’ het.
Het is niet makkelijk om dit te veranderen, maar wél mogelijk! Het vraagt moed om écht naar binnen te durven kijken.
Door deze deur te openen en te leren hoe je kunt loslaten, kom je dichter bij jezelf. Ik noem dit ook wel ‘het openen van de deur naar vrijheid’. Je leven wordt niet meer bepaald door je gedachten of door angst, maar door jou!
Je kunt dan weer ‘zijn’ in plaats van ‘iets of iemand’ te zijn.
Tot slot
Ik hoop dat je na het lezen van deze blog (en het uitvoeren van de oefening) meer inzicht hebt gekregen in de invloed van ‘moet-gedachten’ op jouw leven. Deze bewustwording is de eerste stap naar verandering. Nu je beter weet wat je allemaal moet van jezelf, heb je een keuze. Wat wil je hiermee gaan doen? Wil je het zo laten en accepteer je de gevolgen? Of wil je iets veranderen aan de manier waarop je leeft? Dan is de volgende vraag: wat heb je daarbij nodig?
Veel succes met deze reis naar innerlijke vrijheid. En stuur me gerust een berichtje als je vragen hebt!
Hartgroet,
Rizwaan
